Gwerthusiad dulliau cymysg o eiriolaeth rhieni yng Nghymru

Eiriolaeth rhieni yng Nghymru: Gwerthusiad Dulliau Cymysg o’i Effeithiolrwydd wrth Gefnogi Rhieni

Ar hyn o bryd Cymru sydd â’r gyfran uchaf o blant mewn gofal ymhlith gwledydd y DU, ac mae’n flaenoriaeth polisi gan Lywodraeth Cymru i ostwng nifer y plant mewn gofal. Mae’r potensial ar gyfer gwasanaethau eiriolaeth rhieni (PA) i helpu i gyflawni’r nod hwn yn cael ei gydnabod fwyfwy, ac mae Llywodraeth Cymru’n ariannu sawl gwasanaeth PA ledled Cymru.

Yn yr UDA, mae’r sylfaen dystiolaeth gynyddol yn dangos y gall gwasanaethau PA leihau’r angen i blant ddod i ofal a helpu plant mewn gofal i ddychwelyd adref yn ddiogel. Ond nid yw’n amlwg eto sut y gellid addasu’r gwasanaethau hyn ar gyfer y cyd-destun Cymreig, na chwaith pa mor effeithiol y gallent fod i deuluoedd Cymru.

Mae tîm y prosiect yn cynnal gwerthusiad manwl o raglenni PA mewn tri safle ledled Cymru. Bydd hyn yn ein galluogi i archwilio sut mae gwasanaethau PA yn cael eu gweithredu yng Nghymru, sef y mecanweithiau y gallai’r gwasanaethau hyn fod yn effeithiol neu beidio, neu na fyddant yn effeithiol a’u canlyniadau posibl. Bydd hyn yn cyfrannu at y dystiolaeth am wasanaethau PA yn y DU.

Trosolwg

Mae gwasanaethau PA – sy’n cynnwys rhieni sydd â phrofiad bywyd go iawn a gweithwyr proffesiynol gyda hyfforddiant arbenigol – cefnogi rhieni sy’n ymwneud â gwasanaethau amddiffyn plant, i helpu i greu newid cadarnhaol a lleihau’r angen i blant fynd i mewn i ofal. Mae’r diddordeb mewn gwasanaethau PA yn cynyddu, ac mae Llywodraeth Cymru ar hyn o bryd yn buddsoddi mewn gwasanaethau PA ledled Cymru.

Bydd yr astudiaeth hon yn gwerthuso:

(a) p’un a yw rhieni, eiriolwyr a rhanddeiliaid yn credu bod gwasanaethau PA yn helpu i leihau’r angen i blant fynd i ofal. 

(b) gwerth gwasanaethau PA wrth wella perthynas rhieni â gweithwyr gofal cymdeithasol proffesiynol.

(c) rôl eiriolwyr wrth gefnogi rhieni i fod yn rhan o brosesau gwneud penderfyniadau lle mae pryderon lles plant.

Byddwn ni’n gwerthuso tri safle astudio achos gan ddefnyddio naill ai gwasanaethau PA sy’n seiliedig ar gymheiriaid neu broffesiynol i archwilio sut maen nhw’n gweithio a sut mae gwasanaethau’n cael eu gweithredu ledled Cymru. Datblygwyd y dyluniad ymchwil gan gynnwys rhieni sydd â phrofiad byw o’r gwasanaethau gofal cymdeithasol, a fydd yn parhau i chwarae rôl allweddol trwy gydol yr astudiaeth.

Bydd yr astudiaeth hon yn mynd i’r afael â’r cwestiynau ymchwil canlynol:

1. Beth yw prif gynhwysion gwasanaethau PA mewn tair ardal yng Nghymru, a beth yw eu tebygrwydd a’u gwahaniaethau?
2. Sut ac ym mha amgylchiadau mae gwasanaethau PA yn cefnogi rhieni i fod yn ymwneud mwy â phenderfyniadau amddiffyn plant?
3. Beth yw’r ystyriaethau allweddol ar gyfer gwerthuso gwasanaethau PA yng Nghymru yn y dyfodol, ac a fyddai’n ymarferol cynnal astudiaeth arbrofol neu led-arbrofol?

Gweithgareddau a Dulliau

Mae’r astudiaeth hon yn cyflogi dulliau cymysg, dyluniad realaidd a fydd yn tynnu ar gyfuniad o ddulliau casglu data ansoddol a meintiol i ddeall y mecanweithiau achosol sylfaenol sy’n sail i wasanaethau PA. Byddwn yn cyd-gynhyrchu theori rhaglen gyda rhieni, eiriolwyr rhieni, a rhanddeiliaid eraill i adlewyrchu’r gwasanaethau PA ym mhob safle. Bydd yr astudiaeth yn cynnwys cyfuniad o gyfweliadau, grwpiau ffocws, arsylwadau ymarfer a dadansoddi ffeiliau achos.

Canfyddiadau

Mae’r ymchwil hon yn parhau, ac mae disgwyl i’r canfyddiadau fod ar gael yn 2024.